‘Voor een plezantere stad’

Projecten

De kunstijsbaan

Al bij de oprichting van de sociëteit werd als een van de mogelijke projecten genoemd de oprichting van een kunstijsbaan. De realisering liet echter lang op zich wachten. Nadat ook de Juniorkamer Utrecht en de Maatschappij voor Nijverheid en Handel zich achter het project schaarden, kwam er schot in de zaak.

Op 24 januari 1968 werd door de drie partijen de Stichting Kunstijsbaan Utrecht opgericht. Deze heeft de plannen tot uitvoering weten te brengen zodat de eerste paal op 10 december 1969 kon worden geslagen en de baan in het najaar van 1970 kon worden geopend. In het stichtingsbestuur was De Constructieve nog vele jaren vertegenwoordigd.

De pomp op de Mariaplaats

Lid Piet Bosselaar stelde op de jaarvergadering 1974 voor om in samenwerking met de Lionsclub Utrecht, die ook een jubileum te vieren had, de oude waterpomp op de Mariaplaats weer te doen plaatsen. De pomp zelf was nog aanwezig, doch er was een fors bedrag nodig om hem weer op zijn oude plaats te zetten. Het project paste mooi in het kader van het Monumentenjaar 1975. Het voorstel viel in goede aarde en reeds op 6 november 1974 vond een eerste vergadering plaats waarbij zowel de Lionsclub Utrecht als De Constructieve met enige leden vertegenwoordigd was. In vroeger tijden werd de pomp gevoed door een wel die, naar men meende, geneeskrachtig water leverde. Zelfs naar Amsterdam werd dit water vervoerd. Na de Eerste Wereldoorlog raakte de pomp buiten gebruik, waarna deze in 1931 werd afgebroken.

De onderdelen bevonden zich evenwel nog in de opslagplaats van de gemeente. Het lag niet in de bedoeling om de pomp weer op de wel aan te sluiten daar dit op medische en hygiënische bezwaren stuit, zodat voortaan gewoon leidingwater moet worden geleverd. Op de pomp diende ook weer een lantaarn te worden aangebracht. De commissie ging onmiddellijk met grote energie aan het werk waarbij veel inventiviteit aan de dag werd gelegd. Op allerlei manieren werden grote en kleine bronnen aangeboord, zodat uiteindelijk een bedrag van ƒ 14.280,89 bijeen kwam. Daar de gemeente Utrecht en het Rijk bereid waren om eveneens bij te dragen in de herstel- en plaatsingskosten, bleef nog een deel van dit bedrag over, waarvan ƒ 2.000,– geschonken werd aan het Provinciaal Comité Utrecht voor het monumentenjaar 1975 ten bate van de restauratie van enige monumenten in de provincie. Al dit enthousiasme leidde er toe dat reeds op 24 mei 1975 de pomp in alle glorie weer in gebruik kon worden gesteld. Burgermeester Vonhoff begaf zich daartoe om half tien per rijwiel (een autoriteit bezit geen fiets maar een rijwiel!) naar de Mariaplaats om de onthulling te verrichten. Nadat ook de voorzitters van beide clubs, de heren T. Mertens en ir. Tj.P. Storm van Leeuwen, enige toepasselijke woorden hadden gesproken, werden de belangstellende aanwezigen onder de vrolijke tonen van een muziekkorps vergast op een glas witte wijn dat de pomp uit de achterzijde bleek te kunnen produceren. Helaas is het geheim hiervan sedertdien verloren gegaan, zodat de voorbijganger nu zijn dorst alleen nog maar met aqua pompa kan stillen. Op de pomp zijn twee kleine plaquettes aangebracht, waarvan de ene in tekst van het lid Küppers den volke verkondigt:

In ’t monumentenjaar
Werd mij de plaats hergeven
Waar eeuwen na elkaar
De faam van was gebleven
 

Op de andere staat meer zakelijk: 

24 – 5 – 1975 Pomp herplaatst op initiatief van Lionsclub Utrecht en Sociëteit De Constructieve 

De hele actie werd op de wekelijkse bijeenkomst van 29 augustus in aanwezigheid van een delegatie van de Lionsclub afgesloten. Burgermeester Vonhoff, die kort tevoren als lid van de sociëteit was toegetreden, sprak daarbij over het onderwerp ‘Bewust Burgerschap’, terwijl nadien de Utrechtse Amateur Smalfilmers de door hen vervaardigde film over de onthulling van de pomp en de voorbereidingen daartoe presenteerden.

Muziektent Lepelenburg

Bij de viering van het vijfde lustrum ontstond het plan om aan de stad een muziektent aan te bieden, te plaatsen op het Lepelenburg. Hiervoor was een bedrag van 150.000 gulden nodig. Dit enorme bedrag, plus een groot aantal technische, juridische en omgevingsproblemen, leidden ertoe dat het lang duurde voordat de muziektent geplaatst kon worden.

Maar op 19 juni 1982 was het zover. Om 14 uur werd de muziektent officieel aangeboden aan de Utrechtse gemeenschap, vertegenwoordigd door burgemeester mevrouw Vos-van Gortel, die hem daarna onmiddellijk ter beschikking stelde van de Stichting Federatie Amateuristische Kunstbeoefening Utrecht, ook en wellicht beter bekend als de FAKU. Het geheel werd muzikaal omlijst door het Harmonieorkest Utrecht met drumband en majorettenkorps en door de Brassband Concorde. Twee jaar na het starten van de actie was de muziektent op het Lepelenburg dan toch werkelijkheid geworden! De muziektentcommissie die zoveel werk had verricht kon beginnen aan het opstellen van het eindverslag, dat begin 1983 werd uitgebracht. De financiële afwikkeling duurde iets langer doordat een aantal voorzieningen, waaronder aansluiting aan het elektrisch net, nog moest worden uitgevoerd en betaald.

Gevelplaten

In 1995 ontstaat het idee om op huizen waar eertijds belangwekkende Utrechtsers hebben gewoond herinneringsplaquettes aan te brengen. In de loop der tijden wordt dit idee op verschillende wijzen gerealiseerd. Achtereenvolgens werden de volgende gevelplaten gerealiseerd.

  • Huis de Krakeling, Achter Sint Pieter 8: Everard Meyster (1995)
  • Vismarkt: Jan Engelman (1998)
  • Bartholomeusgasthuis: Willem van Abcoude (2001)
  • Sterrenwacht Sonnenborgh: C.H.D. Buys Ballot (2004)
  • Gedenksteen Dirkje Kuik in het trottoir voor diens atelier  aan de noordkant van de brug tussen de Hamburgerstraat  en de Herenstraat (2010)

Stadsgezichten

In 2010, bij gelegenheid van het 11e lustrum, ontstaat het idee om een replicatie van een schilderij van een stadsgezicht in Utrecht te plaatsen in een vitrine of als tegeltableau. Uiteindelijk leidt dit idee tot een groot project waarbij uiteindelijk veertien tegeltableaus zijn geplaatst op de volgende plaatsen:

  • Jacobskerkhof, hoek Oudegracht
  • Korte Nieuwstraat, hoek Trans
  • Zoutmarkt (t.o. Vismarkt)
  • Weerdsingel OZ9
  • Oudegracht, hoek Diaconessenstraat
  • Flora’s Hof (Servetstraat)
  • Vinkenburgstraat, hoek Oudegracht
  • Korte Elisabethstraat
  • Brigittenstraat 17
  • Voetiusstraat, hoek Achter de Dom
  • Hamburgerstraat (Lutherse Kerk)
  • Mariaplaats 17
  • Massegast hoek Oude Gracht
  • Janskerkhof Noordzijde

Op de website van Maatwerk Tegels, het bedrijf dat de tableaus heeft vervaardigd, vindt u een schitterend overzicht van al deze stadsgezichten. Klik hier om ze te bekijken.

Nieuwsgierig geworden naar dit project? Klik dan hier voor een uitgebreide beschrijving.

Tolien Wilmer, verbonden aan het Utrechts Archief, heeft een fraaie wandelgids samengesteld, waarin alle tableaus zijn opgenomen. Ook staan er een tweetal stadswandelingen in aan de hand waarvan u ze allemaal kunt bekijken. Het boekje is voor €6,95 te verkrijgen bij Toerisme Utrecht, het Utrechts Archief, het Centraal Museum en de plaatselijke boekhandels.